Od czego rozpocząć budowę? Odpowiedź jest prosta. Odpowiednie przygotowanie terenu i rozplanowanie prac to podstawa, jeżeli chcemy zachować efektywność i bezpieczeństwo. Do tego niezbędne będą roboty ziemne – pierwszy, podstawowy etap każdej budowy. Ile kosztuje metr wykopu pod kabel i fundament? Jak wygląda cennik robót ziemnych, jakie maszyny budowlane będą potrzebne i jakie rodzaje wykopów wyróżniamy? Odpowiedzi na te pytania i nie tylko znajdziesz w dzisiejszym artykule.
Roboty ziemne – definicja
Roboty ziemne to roboty budowlane polegające na wydobywaniu gruntu naturalnego (ziemi), jego przemieszczanie, nadawanie mu kształtu lub całkowite usuwanie. Prace ziemne zazwyczaj mają charakter pomocniczy lub tymczasowy, bardzo rzadko są to roboty podstawowe.
Kiedy prowadzimy roboty ziemne? Najczęściej podczas realizacji:
- Fundamentów budowli naziemnych (domy jednorodzinne, garaże, pomieszczenia gospodarcze itp.)
- Instalacji i budowli podziemnych (zbiorniki, tunele, schrony, rurociągi itp.)
- Podłoża pod nawierzchnię (drogi, parkingi, lotniska, podjazdy itp.)
- Kształtowania terenu (usypywanie wałów, tworzenie sztucznych dolin itp.)
Roboty ziemne możemy podzielić dwie podstawowe kategorie:
- Wykopy – wszystkie prace wykonywane poniżej powierzchni ziemi. Wykopy dzielimy na wąskoprzestrzenne, szerokoprzestrzenne oraz tymczasowe.
- Nasypy – wszystkie prace wykonywane powyżej powierzchni ziemi. W obrębie tej kategorii wyróżniamy nasypy kontrolowane, gdy układa się je warstwami i zagęszcza, oraz nasypy niekontrolowane (odkłady zwałowe i pryzmowe).
Rozróżniamy także:
- Podstawowe roboty ziemne – makroniwelacja, wykopy szerokoprzestrzenne, wąskoprzestrzenne, nasypy, zagęszczanie, kształtowanie i niwelacja terenu;
- Wykończeniowe roboty ziemne – wyrównanie dna wykopów, wykopy pod stopy fundamentalne, profilowanie nasypów czy układanie ziemi roślinnej w darni, w terenie i na skarpach;
- Przygotowawcze i porządkowe prace ziemne – usuwanie darniny ziemi roślinnej, wycinanie i karczowanie pni i krzewów, wytyczanie budowli ziemnych, odprowadzanie wód opadowych czy też czasowe obniżanie poziomu wód gruntowych.
⬇️ Polecane zagęszczarki z silnikiem diesla
Rodzaje robót ziemnych – wykopy
Wykopy ziemne to wszelkie roboty wykonywane pod powierzchnią gruntu. Zazwyczaj spotykamy się z dwoma rodzajami wykopów – dużymi z płaskim dnem, na których wznoszone będzie deskowanie ław budynku, albo szerokimi, wykonywanymi w miejscach zbiegu ścian i ław.
Wykop wąskoprzestrzenny
Wykopy wąskoprzestrzenne to rowy, których głębokość jest znacznie większa, niż szerokość i długość. Przyjmuje się, że szerokość dna tego rodzaju wykopów nie przekracza 1,5 m. Wykopy wąskoprzestrzenne wykonujemy zazwyczaj, gdy budynek nie musi być głęboko osadzony. Wówczas po zdjęciu humusu i warstwy wierzchniej przechodzimy do wykopania rowów o głębokości równej łącznej wysokości ław i ścian fundamentowych, a więc zazwyczaj około 30-50 centymetrów. Co z szerokością? Teoretycznie powinna ona wynieść około 30 centymetrów więcej niż szerokość planowanych ław, ale w praktyce wykop wąskoprzestrzenny wykonuje się tak, żeby dało się wygodnie zbudować szalunki. Dno takich rowów musi znajdować się poniżej poziomu przemarzania gruntu i podobnie jak w przypadku wykopów szerokoprzestrzennych, powinno być ustabilizowane. Do stabilizacji zazwyczaj wykorzystuje się cienką warstwę betonu.
Wykopy szerokoprzestrzenne
Wykopy szerokoprzestrzenne to rowy, których szerokość i długość znacznie przekraczają głębokość. Z definicji wynika, że wykopy szerokoprzestrzenne to wykopy o szerokości powyżej 1,5 m. W przypadku, gdy działka znajduje się na niezbyt spoistych gruntach lub dom ma być częściowo lub całkowicie podpiwniczony, stosuje właśnie ten rodzaj wykopów. Dno tego rodzaju dołu powinno być wyrównane i musi znajdować się poniżej poziomu przemarzania gruntu, a więc w zależności od działki od 0,8 do 1,4 m. Ważną cechą wykopów szerokoprzestrzennych są także skarpy – zaleca się, aby wykonywać je z nachyleniem pod kątem 35-40°.
Tymczasowy wykop budowlany
Zarówno wykopy wąskoprzestrzenne, jak i szerokoprzestrzenne, mogą być wykopami tymczasowymi. Jak sama nazwa wskazuje, ten rodzaj prac ziemnych, wykonywanych pod lub nad poziomem gruntu, nie ingeruje na stałe w ukształtowanie terenu, a jedynie tymczasowo wpływa na budowę danego gruntu.
Rodzaje robót ziemnych – nasypy
Jak sama nazwa wskazuje, nasypy to roboty ziemne wykonywane nad poziomem gruntu. W przypadku nasypów podział jest znacznie prostszy: wyróżniamy nasypy kontrolowane i niekontrolowane. Można się więc łatwo domyślić, które z nich powstają podczas robót ziemnych. Nasypy kontrolowane zazwyczaj sprowadzają się do układania kolejnych warstw materiału i ubijania go przy pomocy specjalnych maszyn budowlanych, takich jak zagęszczarki, w celu np. przygotowania gruntu pod układanie kostki brukowej. Nasypy niekontrolowane spotkamy przede wszystkim w zwałowiskach czy na wysypiskach, gdzie ich powstawanie nie przebiega pod nadzorem żadnej ekipy budowlanej.
Wykopy – jaki sprzęt jest potrzebny?
Roboty ziemne, jakimi są wykopy można oczywiście wykonać przy użyciu standardowych rozwiązań, takich jak szpadle i łopaty. Niestety metoda ta jest czasochłonna i mało efektywna, w związku z czym znaczna część ekip i firm budowlanych wybiera rozwiązania zautomatyzowane. Podczas wykonywania wykopów najczęściej stosuje się więc ciężki sprzęt budowlany, taki jak koparki (w tym koparki gąsienicowe) i minikoparki. Urządzenia te doskonale oddzielają nawet bardzo duże części gruntu i innych materiałów, a dzięki innowacyjnym rozwiązaniom marek takich jak Wacker Neuson praca i usługi minikoparką są już nie tylko szybkie, ale również całkowicie bezpieczne i proste.
Zagęszczarki gruntu do nasypów
Układanie warstw podczas wykonywania nasypów to tylko część niezbędnej pracy. Szczególnie istotne w przypadku tego rodzaju robót ziemnych jest odpowiednie zagęszczenie gruntu, czyli jego ubicie i wyrównanie. Aby zabieg ten przeprowadzić prawidłowo niezbędna będzie zagęszczarka do kostki i gruntu. Na rynku znajdziemy kilka rodzajów tego typu urządzeń:
- Zagęszczarki stopowe (skoczki/ubijaki) – kompaktowe urządzenia świetnie dostosowane do pracy na wąskich przestrzeniach. Charakteryzuje je niewielka powierzchnia robocza, ale są dużo lżejsze i często też tańsze, dlatego wybór użytkowników domowych zazwyczaj pada właśnie na nie. Nie oznacza to jednak, że prawdziwi profesjonaliści nie korzystają ze skoczków! W pracach budowlanych ten rodzaj urządzeń jest niezbędny, jeżeli chcemy pracować efektywnie również na mniejszych powierzchniach.
- Zagęszczarki rewersyjne (dwukierunkowe) – ciężkie (ważące nawet 500 kg) maszyny z rozruchem ręcznym lub elektrycznym, o różnej mocy i typie silnika. Znaczna ich część posiada system kontroli zagęszczenia. Tego typu profesjonalne produkty sprawdzą się podczas prowadzenia bardziej zaawansowanych prac budowlanych. Charakteryzują się wytrzymałą konstrukcją, praktycznym wyposażeniem i funkcjami zwiększającymi precyzję, prędkość robót i bezpieczeństwo. Obsługa zagęszczarki rewersyjnej nie należy jednak do najprostszych!
- Zagęszczarki jednokierunkowe – podstawową różnicą pomiędzy zagęszczarkami jednokierunkowymi, a rewersyjnymi jest moc silnika, która w przypadku tych pierwszych wynosi średnio około 3 KM. Taka moc w zupełności wystarcza do pracy urządzenia o masie 70-90 kilogramów. Maszyny te różnią się między sobą także sposobem
prowadzenia – zagęszczarki dwukierunkowe, w przeciwieństwie do jednokierunkowych, umożliwiają jazdę zarówno w przód, jak i tył. - Zagęszczarki podwieszane – inaczej nazywane hydraulicznymi. Jak można się domyślić, ten rodzaj zagęszczarek współpracuje z koparkami. Zagęszczarki podwieszane mocuje się do wysięgnika i podpina pod układ hydrauliczny pojazdu.
⬇️ Polecane zagęszczarki benzynowe
Zagęszczarka jednokierunkowa 91 kg Husqvarna...
Zagęszczarka jednokierunkowa 91 kg Husqvarna LFV 100 Honda, 500 mm, silnik spalinowy7 988,11 zł5 789,00 złZagęszczarka rewersyjna 275 kg Husqvarna (Atlas...
Zagęszczarka rewersyjna 275 kg Husqvarna (Atlas Copco) LG300 Honda, 500 mm, rozruch ręczny33 300,04 zł22 279,00 zł
Cennik robót ziemnych
W zależności od naszych preferencji i budżetu możemy wynająć do robót ziemnych ekipę budowlaną, która wykona wykopy ręcznie lub przy użyciu ciężkiego sprzętu budowlanego. Prace ręczne są tańsze, ale trwają dłużej, a w zależności od spoistości gruntu mogą okazać się nawet całkowicie nieefektywne. Z drugiej strony prace ziemne wykonywane mikrokoparkami i profesjonalnym sprzętem wiążą się z nawet dwukrotnie większymi kosztami. Które więc rozwiązanie wybrać?
Ręczne wykonanie 1m3 wykopu kosztuje 100-150 zł/mb, w zależności od spoistości gruntu. Ceny prac ziemnych wykonywanych sprzętem ciężkim oraz mikrokoparkami zaczynają się już od 140-160 zł za godzinę pracy. Najdroższe okazują się jednak wykopy mechaniczne z wynajęciem sprzętu i operatora – to wygodne, ale kosztowne rozwiązanie, za które zapłacimy 180-230 zł/godz. Pamiętaj, że do podanych poniżej cen należy doliczyć także koszty dojazdu – szczególnie w przypadku prac wykonywanych za pomocą maszyn ciężkich lub mikrokoparek, których transport nie należy do najprostszych.
Bezpieczeństwo na budowie
Wbrew pozorom roboty ziemne to duże wyzwanie zarówno logistyczne, jak i fizyczne. Odpowiednie zaplanowane prace będą nieefektywne, jeśli nie zadbamy o bezpieczeństwo i odpowiednie przygotowanie siebie i swoich pracowników. Jeżeli chcesz zrealizować wszystkie punkty wytyczonego planu pracy, koniecznie zadbaj o bezpieczeństwo na budowie – wypadki mogą zdarzyć się nawet podczas wykonywania podstawowych robót budowlanych! Wyposażenie takie jak odzież BHP, buty robocze, rękawice ochronne BHP, okulary ochronne czy kaski to niezbędne akcesoria budowlane, szczególnie istotne gdy wykorzystujemy do pracy ciężkie maszyny drogowe i budowlane, takie jak koparki czy zagęszczarki.
