Osoby niespokrewnione z tematem budownictwa mogą nie zdawać sobie sprawy z niekorzystnego wpływu wód gruntowych oraz z opadów atmosferycznych na podziemne części budynków. Okazuje się jednak, że zalegająca woda stanowi poważne zagrożenie dla fundamentów i jest powodem zalewania piwnic oraz występowania nadmiernej wilgoci w pomieszczeniach. W celu wyeliminowania tego niekorzystnego zjawiska, wykonuje się tzw. drenaż opaskowy budynku, czyli inaczej odwodnienie. Dzięki niemu zbierająca się pod powierzchnią ziemi woda może być skutecznie zbierana i odprowadzana poza obrys budynku. W dzisiejszym poradniku dokładnie omówimy zastosowanie drenażu opaskowego, metody jego instalacji oraz odległości, w jakich powinien się on znajdować od ścian budynku.
Czym jest drenaż opaskowy budynku?
Zadaniem drenażu opaskowego budynku jest zbieranie nadmiaru wody gruntowej i zaskórnej oraz jej późniejsze odprowadzanie poza wyznaczony obszar, np. obrys budynku jednorodzinnego. Woda najczęściej spływa do kanalizacji burzowej, studni chłonnej, przygotowanego zbiornika lub bezpośrednio w głębsze partie gruntu.
Wyróżnia się dwa sposoby drenowania, z czego najczęściej stosuje się drenaż poziomy, inaczej grawitacyjny. Jego zadaniem jest trwałe obniżenie zwierciadła wody gruntowej. Drugim rodzajem drenażu jest drenaż pionowy. Najczęściej stosuje się go tymczasowo, np. na czas budowy inwestycji i opiera się on na odpompowywaniu nagromadzonej wody ze studni wpuszczonej w grunt.
Metody odprowadzania wody z drenażu
W budownictwie funkcjonuje kilka metod na skuteczne odprowadzanie nagromadzonej wody pochodzącej z systemu drenażowego. Pierwszy sposób to wykonanie studni i podłączenie do niej rury wyprowadzającej wodę. Warunkiem jest to, aby studnia znajdowała się poniżej poziomu budynku i odległości parudziesięciu metrów od jego fundamentów. Oczywiście powinna być ona umiejscowiona na warstwie gruntu dobrze przepuszczającego wodę.
Kolejne i w dodatku bardzo sprytne rozwiązanie, to odprowadzanie wody z drenażu do oczka wodnego. Trzeba jednak pamiętać, że najczęściej ma on ograniczoną chłonność, przez co w przypadku sporego napływu, zbiornik ten może się przepełnić. Podczas umiarkowanego dopływu, woda w naturalny sposób odparowuje.
Najpopularniejszym sposobem odprowadzania wody jest podłączenie systemu drenażowego do kanalizacji deszczowej, rowu melioracyjnego, rzeki lub nawet jeziora. Olbrzymią rolę odgrywa tu jednak umiejscowienie odbiornika. Jeżeli znajduje się on poniżej budynku, wtedy woda odprowadzana będzie grawitacyjnie. Jeżeli jednak zbiornik wodny czy też wymienione wyżej systemy odprowadzania znajdują się powyżej poziomu budynku, wtedy konieczne stanie się przepompowywanie wody, np. przy pomocy motopompy do wody. Nietrudno zatem zgadnąć, że metoda ta dodatkowo obciąży nasz portfel.
⬇️ Polecany sprzęt budowlany
Jezdna przecinarka spalinowa Husqvarna FS 413...
Jezdna przecinarka spalinowa Husqvarna FS 413 (500 mm), głębokość cięcia 189 mm14 924,57 zł13 730,60 złRęczna przecinarka spalinowa Husqvarna K 770...
Ręczna przecinarka spalinowa Husqvarna K 770 (350 mm), głębokość cięcia 125 mm4 987,77 zł4 049,00 złZagęszczarka jednokierunkowa 106 kg Ammann APF...
Zagęszczarka jednokierunkowa 106 kg Ammann APF 20/50 D, 500 mm, Hatz 1B2017 336,38 zł12 915,00 zł
Kiedy stosować drenaż opaskowy?
Istnieje co najmniej kilka uwarunkowań, dla których warto wykonać system odprowadzania wód gruntowych. Wszystko zależy bowiem od dwóch czynników: poziomu samych wód gruntowych (może on utrzymywać się na wysokości już 50 cm pod powierzchnią terenu) oraz głębokości ław fundamentowych budynku. Budowę drenażu opaskowego powinni rozważyć właściciele domów podpiwniczonych, ponieważ wdzierająca się woda może zalewać podziemne pomieszczenia, prowadzić do nadmiernego zawilgocenia ścian czy podmywać fundamenty. Odwodnienie warto wykonać również wtedy, gdy grunt znajdujący się w bezpośrednim sąsiedztwie budynku, składa się z niejednorodnych warstw przepuszczalnych i nieprzepuszczalnych wodę.
Ważne! Drenaż należy zastosować w przypadku ław fundamentowych, wybudowanych w mocno niestandardowym terenie, takim jak skarpy czy zbocza. Intensywny napływ wody może w skrajnych sytuacjach doprowadzić nawet do osunięcia się ścian budynku. W takich miejscach wystarczy jednak ograniczyć budowę systemu odwadniającego wyłącznie do strony samego wzniesienia.
Kiedy nie stosować drenażu opaskowego?
W wielu sytuacjach budowa systemu drenażowego nie będzie konieczna. Dotyczy to m.in. budynków bez podpiwniczenia, umiejscowionych na równym terenie. Drugą sprawą są możliwości technologiczne i terytorialne. Drenażu nie wykonamy m.in. wtedy, gdy woda gruntowa napływa pod ogromnym ciśnieniem (tzw. woda naporowa). Niestety jej lustra nie da się obniżyć, przez co jedynym i dosyć kosztownym rozwiązaniem pozostaje instalacja przeciwwodnego systemu izolacyjnego, obejmującego wszystkie ściany fundamentowe.
Drenaż opaskowy nie sprawdzi się również wtedy, gdy w pobliżu budynku nie ma żadnego odbiornika wody. Sprawę będzie utrudniał dodatkowo nieprzepuszczalny grunt, który nie pozwoli na swobodne rozsączanie się odprowadzanej wody.
Elementy składowe drenażu opaskowego
Na drenaż opaskowy składa się głównie system rur drenarskich, które wkopane są w ziemię dookoła budynku. Rury te posiadają karbowaną powierzchnię i dostępne są w różnych średnicach, dzięki czemu łatwo je dostosować pod konkretne wymogi budowlane (w przypadku domów jednorodzinnych, stosuje się przeważnie rury o średnicy 100 mm). Tym, czym różnią się rury drenarskie od zwykłych rur odprowadzających wodę lub inne media, są niewielkie otwory rozmieszczone na całej jej długości. Ich zadaniem jest przepuszczanie wody do wnętrza rury, skąd dalej – już siłą grawitacji – spływa ona do systemu odbiorczego. Rury drenarskie najczęściej wykonane są z PVC, czyli polichlorku winylu lub PE. W przypadku gruntu nieprzepuszczalnego, rury drenarskie zabezpiecza się dodatkowo geowłókniną.
Drenaż opaskowy składa się także ze studzienek rewizyjnych, które powinny zostać umieszczone w każdym narożniku domu. Ich zadaniem jest odbieranie spływającego piasku oraz możliwość odcinkowego czyszczenia rur drenarskich. Nie obejdzie się również bez studzienki zbiorczej, która powinna być zamontowana na końcu całego systemu drenażowego i w najniższym punkcie poboru wody.
⬇️ Polecane elektronarzędzia
Klucz udarowy 1″ Milwaukee M18 ONEFHIWF1-0X...
Klucz udarowy 1″ Milwaukee M18 ONEFHIWF1-0X One-Key (+ walizka)3 405,87 zł2 860,93 złMłot kujący SDS-MAX Milwaukee K500S
Młot kujący SDS-MAX Milwaukee K500S4 352,97 zł3 700,02 złMłotowiertarka pneumatyczna SDS-Plus Ryobi R18SDS-0
Młotowiertarka pneumatyczna SDS-Plus Ryobi R18SDS-0599,00 zł587,02 złMłotowiertarka SDS-Plus AEG PowerTools KH24IE
Młotowiertarka SDS-Plus AEG PowerTools KH24IE899,99 zł728,99 złObcinak hydrauliczny Milwaukee C12PC-0
Obcinak hydrauliczny Milwaukee C12PC-0822,87 zł691,21 zł
Jak zrobić drenaż opaskowy?
Do wykonania systemu drenażowego wokół domu przystępujemy z odpowiednią wiedzą na temat rodzaju gruntu, a w szczególności jego chłonności. Od tego zależeć będzie sposób przygotowania wykopu i rodzaj zabezpieczenia ścian fundamentowych. Niemniej jednak w obu przypadkach musimy utworzyć wykop, np. za pomocą koparki. Warto zastanowić się na usługi minikoparką, ponieważ maszyny tego typu są niewielkie i świetnie poradzą sobie z manewrowaniem w nawet wąskich przestrzeniach.
Drenaż opaskowy najłatwiej wykonać w gruncie dobrze przepuszczalnym wodę. Wystarczy na wysokości ławy fundamentowej umieścić obsypkę filtrującą, na której układamy rury drenarskie (pamiętając o spadku 0,5%, tak aby woda mogła swobodnie przemieszczać się zgodnie ze spadkiem terenu). Następnie całość zasypujemy kolejno obsypką, a na końcu pierwotnym gruntem. Warto zastosować geowłókninę, która przepuszcza wodę, ale zatrzymuje wszystkie większe zanieczyszczenia. Dzięki temu rury drenarskie pozostaną przez cały czas drożne.
Jeżeli teren wokół budynku składa się z gruntu nieprzepuszczalnego, wtedy czeka nas nieco bardziej skomplikowane zadanie. Trzeba bowiem uwzględnić zabezpieczenie ściany fundamentowej izolacją przeciwwilgociową, po której spływać będzie napływająca woda, a także wykonać drenaż płaszczyznowy. W obu przypadkach nie obejdzie się bez opaski żwirowej, która powinna być poprowadzona wzdłuż budynku.
Jaki sprzęt warto wykorzystać?
Budowa systemu drenażowego nie jest skomplikowana, aczkolwiek wymaga sporego wysiłku. Bez dostępu do ciężkiego sprzętu budowlanego musimy przygotować się na uciążliwe kopanie dołu, a następnie jego zasypywanie. Stąd warto zdecydować się na zamówienie usług minikoparką. W przypadku robót wykonywanych nocą, przyda się odpowiednie oświetlenie. Do przycinania geowłókniny z pewnością nadadzą się wysuwane noże, podczas gdy do cięcia rur drenarskich można wykorzystać cały szereg narzędzi. Tutaj szczególnie poręczne mogą okazać się mobilne elektronarzędzia akumulatorowe, takie jak akumulatorowe piły szablaste, akumulatorowe wyrzynarki czy też akumulatorowe pilarki tarczowe. Na sam koniec warto odpowiednio zagęścić podłoże, np. za pomocą zagęszczarki (idealne na niewielkich powierzchniach będą zagęszczarki stopowe lub zagęszczarki jednokierunkowe).
