Dzięki nowoczesnym maszynom budowlanym, praca z nimi może przebiegać sprawnie, wygodnie i bezpiecznie. W zależności od przeznaczenia sprzętu, montuje się w nich różne rodzaje napędu. Najczęściej jednak dominują silniki spalinowe, które cechują się wysoką mocą i pełną mobilnością. Użytkownicy mają możliwość wyboru pomiędzy lekkimi i prostymi silnikami benzynowymi, a wytrzymałymi i mocnymi silnikami diesla. Ponadto zarówno jedne, jak i drugie silniki, występują w odmianach dwu- i czterosuwowych. Jakie są między nimi różnice? Wszystkie silniki łączy bardzo wiele, ale równie dużo jest różnic między nimi.
Silnik benzynowy – prosty i lekki
Pierwszy silnik o zapłonie iskrowym – bo tak należy mówić o silniku benzynowym – powstał już w latach 1878 - 79. Jego zasada działania jest bardzo prosta. Spalanie paliwa odbywa się za pomocą iskry elektrycznej, która generowana jest przez świecę zapłonową. Do prawidłowego działania silnika benzynowego, potrzebna jest zatem energia elektryczna oraz odpowiedni rodzaj łatwopalnego paliwa. Obecnie zdecydowanie najczęściej jest to benzyna bezołowiowa.
Największą zaletą silnika benzynowego jest jego prosta konstrukcja oraz niewielka waga. Właśnie dlatego ten rodzaj napędu wykorzystywany jest głównie w niewielkich i przenośnych narzędziach, takich jak np. przecinarki ręczne. Koszty eksploatacji silników benzynowych są stosunkowo niskie, a rodzaj zastosowanego paliwa sprawia, że funkcjonują bezproblemowo także w skrajnie niskich temperaturach. Ponadto dużo szybciej osiągają temperaturę roboczą, a więc są wcześniej gotowe do działania na wysokich obrotach.
Wadą silników benzynowych jest z pewnością wyższe o ok. 30% spalanie, w porównaniu do silników diesla. Często również ich trwałość jest też dużo krótsza. Istnieje również niebezpieczeństwo niekontrolowanego zapłonu paliwa podczas jego tankowania, przechowywania oraz transportu. Stąd też obsługa sprzętu z silnikami benzynowymi, wymaga bezwzględnego stosowania się do podstawowych zasad bezpieczeństwa.
Przecinarka Husqvarna K770 VAC
Silnik diesla – mocny i wytrzymały
Silnik diesla, a właściwie silnik o zapłonie samoczynnym, powstał nieco później niż silnik benzynowy. W odróżnieniu od silnika benzynowego, zapłon mieszanki paliwowo-powietrznej następuje samoczynnie, na skutek wysokiego ciśnienia i temperatury, panującej w komorze spalania. Nie ma więc potrzeby stosowania świec zapłonowych, ale w ich miejsce montuje się specjalne świece żarowe. Uruchamiane są automatycznie na chwilę przed rozruchem silnika, aby zwiększyć temperaturę w komorze spalania i ułatwić przez to zapłon paliwa. W silnikach diesla, jako paliwo stosuje się najczęściej olej napędowy.
Silnik diesla ma szereg ogromnych zalet, które niestety zbalansowane są równie istotnymi wadami. Przede wszystkim silniki o zapłonie samoczynnym generują dużo wyższy moment obrotowy, a więc mogą pracować pod dużo większym obciążeniem. Dodatkowo zaletą silnika diesla jest niższe spalanie, w porównaniu do silnika benzynowego. Ponadto silniki te charakteryzują się większą wytrzymałością.
Niestety pomimo tak dobrej wydajności i wytrzymałości, silniki diesla mają swoje wady. Pierwszą z nich jest wysoka waga, która ogranicza zastosowanie silnika diesla w niewielkich i przenośnych urządzeniach. Z racji większych kosztów produkcji, maszyny z silnikami diesla są zdecydowanie droższe, niż ich benzynowe odpowiedniki. Silniki te są również bardziej hałaśliwe i wrażliwe na jakość zastosowanego oleju. Niedoskonałość silnika diesla ujawnia się w szczególności zimą. Dłuższy jest jego czas nagrzewania do temperatury roboczej, a sam rozruch w skrajnie niskich temperaturach może być znacznie utrudniony a niekiedy wręcz niemożliwy.
Silnik dwusuwowy i czterosuwowy – różnice
Zarówno silniki benzynowe, jak i silniki diesla, występują w odmianach dwu- i czterosuwowych. Różnicą, jak sama nazwa wskazuje, jest ilość cykli, które przypadają na pojedynczy obieg pracy silnika. W silniku dwusuwowym praca ogranicza się wyłącznie do dwóch cykli: sprężania oraz pracy. Dzięki temu silniki dwusuwowe charakteryzują się łatwym rozruchem oraz dużą mocą i momentem obrotowym na wysokich obrotach. Zaletą tych silników jest również zdolność do pracy w każdym położeniu. Z tego względu często montowane są m.in. w pilarkach łańcuchowych. Ich wadą jest natomiast duże spalanie, konieczność smarowania olejem z zewnątrz, duża emisja spalin oraz hałaśliwa praca.
W silniku czterosuwowym, na pełen cykl pracy silnika, przypadają 4 suwy: ssania, sprężania, pracy oraz wydechu. Dzięki temu spalanie jest dużo czystsze, co bezpośrednio wpływa na ilość i jakość spalin. Silnik czterosuwowy to również mniejsze spalanie i płynniejsza praca na wolnych obrotach. Niestety posiadają bardziej skomplikowany układ zasilania, przez co powinny pracować na możliwie płaskiej powierzchni. W zależności od rodzaju sprzętu, producenci dopuszczają pracę z nimi na pochyleniach wynoszących do 20-30°.
Silniki spalinowe w sprzęcie budowlanym
W silniki spalinowe wyposażone są wszystkie agregaty prądotwórcze. W przypadku niewielkich modeli, stosuje się silniki benzynowe. Niska waga pomaga w transporcie tego sprzętu, a zasilanie benzynowe bezproblemowy rozruch w niskich temperaturach. Większe oraz stacjonarne agregaty, wyposażone są w silniki diesla. Z racji tego mogą wygenerować więcej energii z tej samej ilości paliwa, co silniki benzynowe. Są przy tym bardziej wytrzymałe, ale jednocześnie odpowiednio droższe.
Również zagęszczarki do gruntu są najczęściej wyposażone w silniki spalinowe. Zarówno w zagęszczarkach jedno- i dwukierunkowych, stosuje się silniki benzynowe oraz diesla. W przypadku zagęszczarek stopowych, idealnym rozwiązaniem będzie wybór modelu z silnikiem benzynowym. Taki sprzęt doskonale sprawdzi się podczas pracy na niewielkich przestrzeniach, gdzie liczy się wysoka manewrowość. Dostępne są również odpowiednio cięższe i droższe ubijaki z silnikami diesla, które sprawdzą się na średniej wielkości powierzchniach. Podobnie sytuacja ma się w zagęszczarkach rewersyjnych. W przypadku większych egzemplarzy, zdecydowanie lepiej wybrać napęd z silnikiem diesla.
Silniki spalinowe montowane są w wielu rodzajach maszyn budowlanych. Niezależnie od ich przeznaczenia, właściwości silników benzynowych oraz silników diesla pozostają takie same. Warto mieć to na uwadze, podczas zakupu oraz obsługi takiego sprzętu.
