Zagęszczarki stopowe czyli tzw. “skoczki” lub “ubijaki” to dobrze rozpoznawalny sprzęt ekip budowlanych. Ich zadanie to mechaniczne zagęszczenie podłoża. Silnik w tych urządzeniach przekazuje swoją moc poprzez układ ubijający i stopę ubijającą, która generuje siłę uderzeniową. W ten sposób dochodzi do zagęszczenia podłoża. Ubijaki stosuje się najczęściej w pracach budowlanych, drogowych, brukarskich oraz wszędzie, gdzie istnieje potrzeba silnego zagęszczenia gruntu. Zasada działania z pozoru wydaje się banalnie prosta, jednak w przypadku sprzętu najnowszej generacji, za wszystkim stoją zaawansowane systemy napędu i bezpieczeństwa.
Mechanika działania zagęszczarki stopowej
Z racji swoich wymiarów i niewielkiej masy, skoczki sprawdzą się doskonale w trudno dostępnych miejscach. Proces zagęszczania podłoża w przypadku ubijaków odbywa się za pomocą ruchu pionowego płyty, o średniej częstotliwości na poziomie 500-800 uderzeń na minutę. Większość zagęszczarek tego typu wyposażona jest w silnik spalinowy, którego wał napędowy połączony jest ze stopą poprzez sprzęgło odśrodkowe. Dzięki temu urządzenie przekazuje wibracje wyłącznie na wyższych prędkościach obrotowych silnika. Zagęszczarki przeznaczone do cięższych zadań, wyposażone są w mniej popularne silniki diesla, które charakteryzują się mniejszym spalaniem oraz większą trwałością. Niestety są również cięższe, a co za tym idzie trudniejsze w prowadzeniu.
Zastosowanie zagęszczarek stopowych
Niewielka powierzchnia płyty roboczej sprawia, że “skoczki” doskonale sprawdzą się podczas zagęszczania niewielkich powierzchni oraz w trudno dostępnych miejscach i mogą zostać w prosty sposób przetransportowane. Zagęszczarki stopowe będą optymalnym rozwiązaniem w przypadku mało wymagających prac budowlanych, takich jak przygotowanie podłoża pod rurociągi, rowy czy okopy.
Wybór UBIJAKA
Podczas zakupu zagęszczarki stopowej warto zwrócić uwagę na pewne jej parametry. Dosyć istotna będzie szerokość stopy wibracyjnej (najczęściej do 280 mm), która powinna być uzależniona od docelowej powierzchni i głębokości zagęszczenia. Mniejsze zagęszczarki dobrze sprawdzą się do ubijania podłoża pod niewielki chodnik, prace przy budowie kanalizacji lub wykopach fundamentowych. Niewielki rozmiar stopy wibracyjnej pozwala na użycie mniejszych i bardziej ekonomicznych silników benzynowych. W przypadku większego sprzętu, trzeba liczyć się z wyższymi wydatkami na ich zakup oraz eksploatację. Dla bardziej wymagających zastosowań, na rynku dostępne są również cięższe modele, zasilane silnikami diesla. Większa masa zagęszczarki sprawi, że podłoże będzie lepiej utwardzone w krótszym czasie. Jednocześnie im cięższy jest sprzęt, tym trudniejszy w manewrowaniu i transporcie.
Trzeba mieć również na uwadze różnice pomiędzy silnikami dwu- i czterosuwowymi. Mniej skomplikowane silniki dwusuwowe zdolne są do pracy w każdym położeniu, wymagają jednak smarowania olejem z zewnątrz i emitują więcej zanieczyszczeń. Silniki czterosuwowe charakteryzuje z kolei mniejsze i czystsze spalanie. Niestety skoczki z tym silnikiem mają ograniczony zakres przechyłu, w którym mogą pracować (najczęściej pod max. kątem 20°). Na rynku dostępne są również zagęszczarki z napędem elektrycznym, dzięki czemu praca z nimi jest całkowicie wolna od spalin. Ponadto silnik elektryczny nie wymaga konserwacji, a akumulator pozwala na ok. 30 minut nieprzerwanej pracy.
Kolejny parametr, na który warto zwrócić uwagę to częstotliwość uderzeń. Im jest ona większa, tym lepsze zagęszczenie w pojedynczym przebiegu. W parze z częstotliwością idzie także siła odśrodkowa, która mówi o energii przekazywanej na podłoże poprzez stopę ubijaka. Im większa, tym grubsza warstwa podłoża może zostać utwardzona. Warto również wspomnieć o takich wskaźnikach jak głębokość zagęszczenia oraz prędkość posuwu. Świadczą one o maksymalnej głębokości podłoża, która może zostać zagęszczona oraz prędkość poruszania się zagęszczarki.
Użytkowanie zagęszczarek stopowych
Eksploatacja urządzenia z racji swojej budowy oraz przeznaczenia, powinna odbywać się ściśle według zaleceń producenta. Należy również zwrócić uwagę na bezpieczeństwo użytkowania sprzętu. Bardzo ważne jest samo przygotowanie maszyny do działania. Z racji zastosowania sprzęgła odśrodkowego, ważny jest sposób przełączania pomiędzy wolnymi a najwyższymi obrotami silnika. Należy zrobić to możliwie szybko, ponieważ zbyt wolne załączenie sprzęgła może spowodować uszkodzenie jego lub sprężyny.
Należy zwrócić uwagę na położenie maszyny podczas transportu. Najlepiej przewozić ją w pozycji roboczej. Jeżeli jednak sytuacja wymaga przewożenia w pozycji leżącej, to należy pamiętać, aby gaźnik znajdował się na górze. Istotny jest również okres rozgrzewania silnika. Jeżeli sprzęt nie był wcześniej używany, to tuż po uruchomieniu silnika należy odczekać ok. minutę przed przystąpieniem do właściwej pracy. Pozwoli to osiągnąć olejowi właściwą temperaturę a przez to odpowiednie właściwości smarujące. Podobnie wygląda sytuacja podczas wyłączania silnika, który powinien się schłodzić po pracy na najwyższych obrotach. Dlatego przed jego wyłączeniem należy odczekać ok. 30 sekund i pozwolić na pracę na niskich obrotach. Nie można zapominać o obowiązkowych czynnościach serwisowych, które określa producent sprzętu. Niewłaściwa eksploatacja urządzenia może przyczynić się do powstania poważnych usterek lub nawet unieważnienia ochrony gwarancyjnej.
Wyposażenie zagęszczarek
Nowoczesne zagęszczarki posiadają różne systemy wspomagające użytkowanie sprzętu. Bezpośrednio wpływają na bezpieczeństwo, komfort oraz wydajność podczas pracy. Jednym z systemów stosowanych w wielu zagęszczarkach, jest system tłumienia wibracji oddziałujących na ramiona operatora (VAS). Dzięki niemu ogranicza się o 30-40% negatywny wpływ wibracji na ciało operatora, a to przekłada się na możliwość dłuższej pracy z urządzeniem.
Producenci zagęszczarek stosują również rozwiązania, które wydłużają żywotność zamontowanego osprzętu. W przypadku silników spalinowych stosuje się zaawansowane systemy filtracji powietrza oraz kontroli poziomu oleju. Wszystko to przekłada się na wyższą niezawodność sprzętu i wydłużenie okresów serwisowania. Innowacyjnym rozwiązaniem w przypadku dwusuwowych skoczków wersji PLUS od Wacker Neuson są osobne zbiorniki na paliwo oraz olej. Nie ma więc potrzeby wcześniejszego przygotowania mieszanki, ponieważ proces mieszania odbywa się samoczynnie. Przy zakupie ubijaka warto zdecydować się na dodatkowe kółka transportowe, które ułatwiają przemieszczanie, załadunek i rozładunek urządzenia.
